W Baligrodzie odsłaniane są dramatyczne epizody "zapomnianej wojny" w Bieszczadach [WIDEO]

Pamięć o tym dramatycznym wydarzeniu przypominają wspólnie gmina Baligród, Gminny Ośrodek Kultury w Baligrodzie, Nadleśnictwo Baligród, Fundacji Badań nad Dziedzictwem Kulturowym i Stowarzyszenia Eksploracyjno-Historycznego „Galicja”, które zainicjowało w 2021 roku całe przedsięwzięcie. W ten sposób powstał „Projekt Manyłowa”.

Bierze on nazwę od szczytu, gdzie zimą 1915 r. toczyły się krwawe walki pomiędzy imperium rosyjskim, a cesarstwem austro-węgierskim. Boje trwały od stycznia do końca marca, w bardzo ciężkich warunkach pogodowych. Po obu stronach wzięło w nich udział po kilkadziesiąt tysięcy żołnierzy. Starcie pociągnęło za sobą straty w ludziach idące w dziesiątki tysięcy poległych oraz zmarłych z ran i chorób.

Nie wszyscy polegli żołnierze zostali pochowani. Część spoczęła w prowizorycznych grobach. Jeden z największych masowych pochówków zlokalizowano w głębokim leju o średnicy około 10 m.

W 2021 roku podjęto badania na tym terenie. W tym samym roku wojewoda podkarpacki wydał decyzję zatwierdzającą plan budowy cmentarza. Na szczycie góry powstał cmentarz wojenny, gdzie pochowano szczątki żołnierzy odnajdywane podczas regularnie prowadzonych eksploracji. Natomiast część znalezionego wyposażania militarnego została wyeksponowana w Izbie Pamięci w Baligrodzie. Na pewno izba będzie się rozwijać, gdyż eksploracja terenu wciąż jest prowadzona, zarówno w okolicy Baligrodu, jak i od strony Komańczy. Organizowane są tu również wystawy czasowe związane z I wojną światową.

Jak podkreśla Krzysztof Chytła, dyrektor GOK w Baligrodzie, następnym krokiem będzie powołanie do życia ścieżki-historyczno dydaktycznej „Manyłowa”, z której będzie można skorzystać w przyszłym roku. Powiedzie ona od Rabego na szczyt Manyłowej, na teren cmentarza, który jest tam tworzony. Prace rozpoczną się wiosną przyszłego roku, tak by w czasie wakacji można było przejść oznakowanym szlakiem.