Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

W Przemyślu uhonorują muralem rodzinę Bystrzyckich. Jedną z najbardziej zasłużonych dla tego miasta [ZDJĘCIA]

Norbert Ziętal
Norbert Ziętal
Mural rodziny Bystrzyckich powstaje na ścianie kamienicy przy ul. Wodnej w Przemyślu.
Mural rodziny Bystrzyckich powstaje na ścianie kamienicy przy ul. Wodnej w Przemyślu. Grzegorz Karnas/UM w Przemyślu
Mural został ufundowany przez Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie. Dzieło tworzy artysta Paweł Wołosa, który zajmuje się malarstwem sztalugowym i wielkopowierzchniowym, a powstaje w centrum miasta, na ścianie budynku przy ul. Wodnej.

Bystrzyccy to jedna z najbardziej zasłużonych dla Przemyśla rodzin. Z tej familii wywodzili się przedwojenni prezydenci Przemyśla, przedsiębiorcy, urzędnicy, dziennikarze, żołnierze.

Mural przy ul. Wodnej poświęcony będzie trzem przedstawicielom Bystrzyckich: Michałowi, Tadeuszowi i Przemysławowi.

Michał Bystrzycki (1864 - 1957) był przemysłowcem, a w latach 1918 - 1919 i w połowie lat trzydziestych XX wieku był prezydentem Przemyśla. Tadeusz Bystrzycki (1889 - 1940) zamordowany przez NKWD w 1940) - w latach trzydziestych XX wieku dwukrotnie był prezydentem Przemyśla. Po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 na tereny wschodnie II Rzeczypospolitej został aresztowany przez Sowietów. Więziony przez NKWD w Przemyślu, później we Lwowie. W 1940 został zamordowany w więzieniu NKWD w Kijowie. Jego nazwisko znalazło się na tzw. Ukraińskiej Liście Katyńskiej opublikowanej w 1994.

12 kwietnia 1940, dwa dni po aresztowaniu Tadeusza Bystrzyckiego przez NKWD, członkowie jego rodziny (żona i dzieci, m.in. syn Przemysław) zostali wywiezieni w głąb ZSRR do Kazachstanu, gdzie pracowali przymusowo w kołchozie i w sowchozie. Z wycieńczenia zmarła tam żona Helena.

Przemysław Bystrzycki (1923 - 2004) - pisarz, dziennikarz, publicysta, kawaler Orderu Virtuti Militari, Honorowy Obywatel Miasta Poznania i Przemyśla. Podczas Ii wojny światowej oficer konspiracyjnej Armii Krajowej, cichociemny. Cichociemni byli elitą polskich sił specjalnych. Gruntownie przeszkoleni za Zachodzie, wracali do Polski, aby tutaj prowadzić walkę z niemieckim okupantem, wykonywali najtrudniejsze zadania. Po zakończeniu wojny był rozpracowywany przez komunistyczny aparat represji.

W Kazachstanie 1 maja 1941 Przemysław Bystrzycki uciekł wraz z Edmundem Wassermanem. Pokonał 3 tys. km przez step. W ciągu 14 dni przeszedł przez Kustanaj, Ufę, Kujbyszew, Penzę, Woroneż i dotarł do Charkowa, gdzie został zatrzymany i aresztowany, a następnie w Karasie skazany na 10 lat łagru. 12 września 1941 na mocy układu Sikorski–Majski zwolniony z więzienia w Kustanaju.

21 listopada 1941 zgłosił się do formującej się tam Armii Polskiej na Wschodzie. 23 listopada 1941 w Tockoje został przydzielony do Samodzielnego Batalionu Dzieci Lwowskiej 6 Lwowskiej Dywizji Piechoty. 13 stycznia 1942 został ewakuowany, drogą przez Persję, a następnie przez Egipt do Palestyny, gdzie skierowano go do 2 kompanii Szkoły Podchorążych 8 DP, skąd oddelegowano go do Wielkiej Brytanii, gdzie w sierpniu 1942 trafił drogą morską przez Afrykę Południową.

W Dunalastair House w Szkocji zdał maturę. Ukończył kursy w łączności radiowej i szybkiej radiotelegrafii i pracował jako radiotelegrafista w sieci krajowej. Po specjalnym szkoleniu (formacja „cichociemnych”) został zrzucony jako skoczek spadochronowy w nocy z 22 na 23 listopada 1944 na teren okupowanej Polski, na Podhale. Był oficerem – dowódcą tajnej radiostacji 1 pułku strzelców podhalańskich Armii Krajowej, działającej do sierpnia 1945. Po wojnie pozostał w podziemiu, ale po zdradzie, wraz ze swoim dowódcą został aresztowany 23 sierpnia 1945 w Krakowie przez Urząd Bezpieczeństwa. 31 grudnia 1945 został skazany na 6 lat więzienia. Na mocy amnestii karę zmniejszono do 1 roku, został zwolniony 23 sierpnia 1946. Przeniósł się do Poznania. Tutaj skończył studia, został dziennikarzem, publicystą i pisarzem.

Mural zostanie odsłonięty w 100. rocznicę jego urodzin.

Przemysław Bystrzycki w Poznaniu, u schyłku życia.
Przemysław Bystrzycki w Poznaniu, u schyłku życia. S. Siewior/Polska Press

- Przemysław Bystrzycki, jak nikt inny, przepięknie opisał swoje miasto. Jego książki powinny być obowiązkową lekturą w przemyskich szkołach - w facebookowym zaproszeniu na uroczystości napisał dr hab. Dariusz Iwaneczko, dyr. oddziału Instytut Pamięci Narodowej w Rzeszowie.

- Pisarz, członek Pen Clubu, a zarazem jeden z najbardziej cenionych autorytetów Wielkopolski. Miał 81 lat. Był przyjacielem "Gazety Poznańskiej”. Bywał w redakcji. Pisał dla nas, ale pisał też dla nieistniejących już dziś "Nurtu”, "Ilustrowanego Magazynu Rodzinnego 7 dni” i "Tygodnika Zachodniego”. Każda rozmowa z nim była inspirująca - w 2004 r. tuż po śmierci P. Bystrzyckiego napisali przyjaciele z Gazety Poznańskiej (Polska Press).

Znajdujące się w centrum Przemyśla kamienice przy Rynek 9 i ul. Serbańska 7 w latach 1919 - 1953 były własnością Bystrzyckich. W roku 1953 Zofia, Wieńczysława, Dobromiła i Przemysław Bystrzyccy przekazali kamienice na rzecz Skarbu Państwa. Od 1997 r. stanowią własność Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej i są wykorzystywane na cele tej placówki.

Mural nie będzie pierwszym upamiętnieniem tej rodziny. W 2010 roku, w Muzeum Historii Miasta Przemyśla, w kamienicy przy Rynek 9, (oddział MNZP) odsłonięta została tablica upamiętniająca tę rodzinę. Od 2012 roku Rodzina Bystrzyckich patronuje ulicy, łączącej Aleję Solidarności (obwodnicę) z ul. Kopernika.

Mural zostanie odsłonięty 23 maja, o godz. 10. O godz. 10.45 w Muzeum Narodowym Ziemi Przemyskiej rozpocznie się konferencja naukowa poświęcona Bystrzyckim. Wstęp wolny.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Jak globalne ocieplenie zmienia wakacyjne trendy?

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: W Przemyślu uhonorują muralem rodzinę Bystrzyckich. Jedną z najbardziej zasłużonych dla tego miasta [ZDJĘCIA] - Nowiny

Wróć na debica.naszemiasto.pl Nasze Miasto